Bản án số 05/2018/HSPT ngày 23/01/2018 của Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên
Về tội “Xâm phạm chỗ ở của công dân”
Nội dung vụ án: Ông T có vợ là bà H1, hai người sinh được 07 người con gái gồm: Phạm Thị L1 (đã chết); Phạm Thị V, Phạm Thị T2, Phạm Thị C, Phạm Thị L2, Phạm Thị Ch (đã chết) và Phạm Thị M (đã chết).
Ông T có quan hệ chung sống như vợ chồng với bà Nguyễn Thị H. Bà H về sinh sống với ông T từ năm 1974, bà H và ông T sinh được 02 người con trai là các anh Phạm Văn D và Phạm Văn Q.
Năm 1977, ông T có xây một ngôi nhà cấp 4 năm gian trên mảnh đất có diện tích 148m2 tại thửa đất số 91, tờ bản đồ số 20 ở thôn A, xã Đ, huyện L, cả bà, bà H1 và ông T đều cùng làm ngôi nhà. Sau này con gái lớn của bà H1 và ông T đi lấy chồng và sinh sống tại gia đình nhà chồng, chỉ còn ông T, bà H, bà H1 và anh D, anh Q sinh sống.
Ông T muốn sang tên mảnh đất trên cho anh D để sau này lo thờ cúng cho gia đình nên anh D đã làm đơn để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với mảnh đất gia đình đang sinh sống. Ngày 04/12/2001, anh D đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số T983905 mang tên anh D, lúc này anh D đã lấy vợ là chị Đặng thị Đ.
Hai vợ chồng anh D chung sống cùng bà H, bà H1 và anh Q trong căn nhà năm gian trên mảnh đất. Sau đó, vợ chồng anh D chuyển qua mảnh đất khác ở riêng. Ngày 12/5/2012, anh D làm hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng mảnh đất trên cho anh Q và chị Th-vợ anh Q.
Ngày 18/11/2014, anh Q và chị Th được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng mảnh đất trên cùng tài sản gắn liền trên đất mang tên vợ chồng anh Q, chị Th. Năm 2012, bà H1 chết, vợ chồng anh Q chuyển ra ở ngôi nhà khác gần đó, chỉ còn bà H sinh sống tại ngôi nhà cấp 4 cũ.
Năm 2013, Phạm Thị V và Phạm Thị C là con gái của ông T lấy lí do xây nhà thờ cho bố mẹ nên đã đập phá ngôi nhà cấp 4 nơi bà H đang sinh sống, chỉ còn lại phần móng nhà và một nửa bức tường. Sau đó được vợ chồng anh Q cùng chính quyền ngăn cản nên V và C không đập phá nữa.
Vì nghĩ là người 1 nhà nên bà H và vợ chồng anh Q không đề nghị pháp luật giải quyết hành vi của C và V. Sau này, vợ chồng anh Q đã mua nguyên vật liệu để xậy dựng lên 02 gian nhà từ các bức tường cũ để bà H sinh sống. Ngày 20/9/2015, khi bà H không có nhà, V và C đã đến chuyển toàn bộ đồ đạc sinh hoạt của bà H ra ngoài đường khi chưa được sự đồng ý của bà H.
Vợ chồng anh Q và bà H đã ngăn cản nhưng V và C không dừng lại. Sau đó, V đã thuê ông Nguyễn Văn T3 ở trong thôn để cho máy xúc đến phá bỏ toàn bộ ngôi nhà cấp 4, trong đó có hai gian mà bà H đang sinh sống. Sau đó, V và C dựng lên một ngôi nhà cấp 4 mới, xây tường bao quanh rồi dùng khóa khóa cửa khiến bà H không vào ngôi nhà mới ở nên phải sống nhờ nhà vợ chồng anh Q.
Tòa án nhân dân cấp sơ thẩm tuyên: Các bị cáo Phạm Thị V và Phạm Thị C đều phạm tội Xâm phạm chỗ ở của công dân.
Xử phạt: Bị cáo Phạm Thị V 12 tháng cải tạo không giam giữ. Bị cáo Phạm Thị C 09 tháng tù, cho hưởng án treo.
Ngày 08/11/2017, người bị hại bà Nguyễn Thị H kháng cáo đề nghị cấp phúc thẩm xem xét tạm giao cho bà diện tích nhà mà hai bị cáo Phạm Thị V và Phạm Thị C đã xây dựng trái phép trên diện tích đất mang tên vợ chồng con trai bà là Phạm Văn Q và Phạm Thị Th, để bà có nơi ở ổn định, thờ cúng tổ tiên; Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan anh Phạm Văn Q và chị Phạm Thị Th kháng cáo đề nghị cấp phúc thẩm xem xét hành vi phá dỡ các tài sản của anh chị trên đất và xem xét trách nhiệm dân sự của bị cáo V, bị cáo C.
Tòa án cấp phúc thẩm nhận định:
Do không muốn cho bà Nguyễn Thị H ở trên nhà đất do bố mẹ để lại nên khoảng 9 giờ ngày 20/9/2015 tại nơi ở của bà Nguyễn Thị H. Bị cáo Phạm Thị V và Phạm Thị C đã có hành vi chuyển toàn bộ đồ đạc sinh hoạt của bà H ra khỏi nơi bà Nguyễn Thị H đang sinh sống và đập phá toàn bộ hai gian nhà cũ là nơi ăn chốn ở thường xuyên của bà Nguyễn Thị H khi chưa được sự đồng ý của bà để xây lên một ngôi nhà mới.
Kể từ khi bị cáo V, bị cáo C đuổi khỏi nơi ở hợp pháp, bà Nguyễn Thị H không có nơi sinh sống phải đi ở nhờ làm ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt của bà H. Hành vi nêu trên của Phạm Thị V và Phạm Thị C bị Toà án nhân dân huyện L, tỉnh Hưng Yên xét xử về tội “Xâm phạm chỗ ở của công dân”.
Quyền sử dụng đất và các tài sản gắn liền trên đất trong đó có diện tích nhà do hai bị cáo Phạm Thị V và Phạm Thị C đã xây dựng trái phép trên diện tích đất mang tên vợ chồng con trai bà Nguyễn Thị H là anh Phạm Văn Q và chị Phạm Thị Th có căn cứ là tài sản chung của các đương sự. Đất đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, do vậy vấn đề dân sự trong vụ án phải được giải quyết bằng một vụ án dân sự khác khi có yêu cầu thì mới đảm bảo giải quyết triệt để các vấn đề có liên quan, mặt khác hiện bà Nguyễn Thị H đang sống cùng con trai bà là anh Phạm Văn Q được hơn hai năm. Do vậy kháng cáo của người bị hại không có căn cứ chấp nhận.
Ngày 09/3/2016 cơ quan điều tra Công an huyện L đã ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự “Hủy hoại tài sản”; phần trách nhiệm dân sự anh Phạm Văn Q và chị Phạm Thị Th không cung cấp được chứng cứ cho yêu cầu của mình nên Toà án cấp sơ thẩm tách phần trách nhiệm dân sự không giải quyết trong vụ án, sau này đương sự có quyền làm đơn yêu cầu giải quyết bằng một vụ án khác. Do đó, kháng cáo của những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan anh Phạm Văn Q và chị Phạm Thị Th không có căn cứ chấp nhận.
Tòa án nhân dân cấp phúc thẩm tuyên:
Không chấp nhận kháng cáo của người bị hại Nguyễn Thị H và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan Phạm Văn Q và Phạm Thị Th, giữ nguyên bản án sơ thẩm.
